Ο Παμμικρασιατικός για 2η συνεχή χρονιά θα πραγματοποιήσει το έθιμο του Αη – Γιάννη του Κλήδονα στην Πλ. Ελευθερίας την Παρασκευή 16 Ιουνίου στις 9:00μμ.
Στις 24 Ιουνίου κορυφώνεται το έθιμο του «Κλήδονα» το οποίο έχει συνδεθεί με τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και περιλαμβάνει το άναμμα φωτιάς και το «αμίλητο νερό» για τις ανύπαντρες κοπέλες.
Ένα από τα πιο γνωστά έθιμα στη χώρα μας είναι αυτό του «Κλήδονα», που εορτάζεται στις 24 Ιουνίου ανάλογα με το θερινό ηλιοστάσιο, και κατά το οποίο ανάβουν φωτιές, πηδούν από πάνω τους και οι άγαμες κοπέλες μαθαίνουν στον ύπνο τους εκείνον που θα παντρευτούν.
«Κλήδονας», μια ομηρική λέξη
Η λέξη «Κλήδονας» προέρχεται από τα ομηρικά χρόνια, ετυμολογείται από το «κλέω<κλέφω» και ερμηνεύεται ως “μαντικός λόγος” (Κλήηδών – Κληδών που σημαίνει φήμη, αγγελία, άκουσμα οιωνισμού, μαντική ρήση, ευτυχές μήνυμα). Μάλιστα, απαντά ακόμα και στην «Οδύσσεια» του Ομήρου αλλά και στο έργο του Ηροδότου, του Παυσανία, ακόμα και στη «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη.Η λέξη Κλήδονας είναι αρχαία (ομηρική, Κλήηδών – Κληδών που σημαίνει φήμη, αγγελία, άκουσμα οιωνισμού, μαντική ρήση, ευτυχές μήνυμα). Σύμφωνα με τις παραδόσεις, ο λαός πιστεύει ότι ο Αϊ Γιάννης φέρνει τύχη γι’ αυτό και λέγεται ριζικάρης αλλά και φανιστής γιατί φανερώνει την τύχη.
Οι φωτιές
Την παραμονή του Αϊ-Γιάννη, ανάβουν φωτιές και περνούν από πάνω τους. Το έθιμο συνδέθηκε, κατά τους βυζαντινούς χρόνους, με τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο γιατί έλαβε το χάρισμα να δει τον Χριστό και πρώτη πλήρης περιγραφή του γίνεται σε έργο του Θεόδωρου Βαλσαμώνος.
Για προσάναμμα της φωτιάς χρησιμοποιούνται τα στεφάνια της Πρωτομαγιάς. Πάνω από αυτές περνούν όλοι και οι παντρεμένες κρατούν μια πέτρα πάνω από το κεφάλι τους, σύμφωνα με το έθιμο, για καλοτυχία και υγεία.
Το «αμίλητο νερό»
Οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται και μια από αυτές πηγαίνει στην κοντινότερη βρύση με μια στάμνα για να φέρει νερό χωρίς να μιλήσει κατά τη διαδρομή από και προς το σπίτι, εξού και η ονομασία του εθίμου.
Έπειτα, αδειάζουν το νερό σε πήλινο δοχείο, στο οποίο η κάθε κοπέλα ρίχνει από ένα αντικείμενο, το λεγόμενο «ριζικό» ή «σημάδι», όπως δαχτυλίδι, σκουλαρίκι, κουμπί, δαχτυλήθρα κτλ.
Στη συνέχεια, το δοχείο καλύπτεται με ένα πανί και τοποθετείται σε κάποιο σημείο μέσα στο σπίτι ή στον φούρνο και το κλειδώνουν με κλειδαριά. Συνήθως, μπαίνει και στην ταράτσα για να εκτεθεί στα άστρα.
Ανήμερα, δηλαδή στις 24 Ιουνίου, ανοίγει ο «Κλήδονας» από εκείνον που τον κλείδωσε. Τα αντικείμενα βγαίνουν με τυχαία σειρά και στο κάθε ένα απαγγέλλεται ένα αυτοσχέδιο δίστιχο-προφητεία για την κάτοχο του σημαδιού.
Όταν οι κοπέλες επιστρέφουν στα σπίτια τους, προσέχουν ποιο όνομα ή λέξη θα ακούσουν πρώτα-πρώτα στον δρόμο και το συσχετίζουν με την ανοικτή τύχη τους εκείνη τη βραδιά.
Ακόμα, τη βραδιά εκείνη, στον ύπνο τους μαθαίνουν και την ταυτότητα εκείνου με τον οποίο θα παντρευτούν.